Natuurhistorisch & Volkenkundig

NVM Oudenbosch

rivierkreeft kader

Rivierkreeften zijn oude beestjes. Door fossiele vondsten weten we dat ze al miljoenen jaren op aarde rondlopen. In Nederland komen verschillende soorten rivierkreeften voor. De Europese rivierkreeft (Astacus astacus) is de enige inheemse rivierkreeft in Nederland, maar inmiddels hebben we ook meerdere Amerikaanse rivierkreeften, de marmerkreeft en de Turkse rivierkreeft. Door verslechterde waterkwaliteit, een schimmelinfectie, maar zeker ook door verdringing door de uitheemse soorten worden de Europese rivierkreeften steeds zeldzamer. 

Met enige regelmaat komt er in de media nieuws voorbij over de overlast die rivierkreeften kunnen veroorzaken, hierbij gaat het over de Amerikaanse variant. Sinds 2016 staat de Amerikaanse rivierkreeft op de lijst van invasieve exoten.In 2013 kreeg het Natuurhistorisch en Volkenkundig Museum een schenking van het Markland College. Hiertoe behoorde verschillende preparaten op ‘sterk water’. Bij deze preparatiemethode worden organismen  ondergedompeld in alcohol of formaline om ze te conserveren. Eén van de potten bevat een Turkse rivierkreeft met eitjes. De eieren worden meerdere maanden door het vrouwtje onder de staart meegedragen, vastgehecht aan kleine uitsteeksels onder het achterlijf.

 De Turkse rivierkreeft is geslachtsrijp vanaf zijn derde of vierde levensjaar en plant zich in de herfst voort. De eitjes worden tijdens de winter onder de staart gedragen en komen uit in de lente of het begin van de zomer. Per dracht kunnen grote vrouwtjes gemiddeld 400 eitjes produceren.  De rode Amerikaanse rivierkreeft is onder de rivierkreeften  recordhouder qua aantal eitjes, zij produceren er tot 600. Uitzondering op deze geslachtelijke voortplanting vormt de marmerkreeft. In Europa leven uitsluitend vrouwelijke marmerkreeften die zichzelf voortplanten.De Turkse rivierkreeft komt oorspronkelijk uit de regio rond de Zwarte Zee en de Kaspische Zee. Hij kan een grootte bereiken van 30 cm, maar blijft over het algemeen een stuk kleiner. Een Turkse rivierkreeft heeft ruw pantser, dat bezaaid is met kleine knobbeltjes. De scharen zijn  smaller dan die van de Europese rivierkreeft, een bijnaam is dan ook smalklauwige rivierkreeft. Turkse rivierkreeften zijn doorgaans gelig tot olijfgroen van kleur, met vaak een roodbruine verkleuring aan de schaaruiteinden. Af en toe kan je ook lichtblauwe exemplaren aantreffen. Hij geeft de voorkeur aan warme, voedselrijke wateren met weinig stroming.