Natuurhistorisch & Volkenkundig

NVM Oudenbosch

object december 2022 kader

In december vieren Christenen de geboortedag van Sint Nicolaas, maar vooral ook de geboortedag van Jezus Christus. De laatste maand biedt ook de gelegenheid om terug te kijken en plannen te maken voor de toekomst. Het NVMO kijkt terug op een uitdagend jaar met vele activiteiten. Inclusief als we zijn deze maand geen typisch kerst of sinterklaasobject, maar een stafdrager uit een andere cultuur.

In de collectie Chinese Volkenkundige objecten zijn meerdere beelden van geluksgoden. Shou Xing heeft een kaal hoofd en een lange baard met snor. Hij draagt een kimono en zijn hand leunt op een ronde vrucht. Het beeldje staat op een verhoging, gedecoreerd met bladeren en bloemen. Het bovenste deel van het natuursteen waar het beeldje uit gesneden is licht van kleur. Onderaan is het gevlekt en plaatselijk donker. Shou Xing is de Chinese geluksgod van lang leven, bijgenaamd de oude man van de Zuidpool. De taoïstische god Shou Xing maakt deel uit van Fu Lu Shou, de drie Chinese geluksgoden. Shou Xing heeft een groot bol voorhoofd met lange witte baard en houdt altijd een staf met drakenkop vast en heeft een lang-levenperzik bij zich. Soms staat er een hert naast hem. Ook komt het voor dat hij een kalebas bij zich heeft die levenselixer bevat. Behalve bij Chinees nieuwjaar wordt hij ook op verjaardagen geëerd om een lang leven te vragen.

Volgens een legende was de oude man van de Zuidpool ooit een ziekelijke jongen genaamd Zhao Yen waarvan was voorspeld dat hij zou sterven toen hij 19 jaar oud was. Hij kreeg daarom het advies om een ​​bepaald veld te bezoeken en een kruik wijn en gedroogd vlees mee te nemen. In dat veld zou hij twee mannen vinden die onder een boom wilden dammen. Hij moet hen wijn en vlees aanbieden, maar moet vermijden hun vragen te beantwoorden. Zhao Yen volgde het advies op en toen de twee mannen het vlees en de wijn hadden genuttigd, besloten ze hem te bedanken door de cijfers van zijn levensverwachting van 19 te veranderen in 91. Later kreeg hij te horen dat een van de twee mannen de ster van de Noordpool was, die de geboortedatum vastlegde, en de andere de ster van de Zuidpool, die de sterfdatum vastlegde. Een andere legende verteld het verhaal dat Shou Xing tien jaar in de buik van zijn moeder zat en zodoende als een oude man geboren werd. 

De andere geluksgoden zijn Fu Xing voor geluk en Lu xing voor voorspoed en verbetering. In Japan zijn de drie geluksgoden samengesmolten tot de god Fukurokuju.

De Chinese jaartelling loopt anders dan de Christelijke jaartelling. Het wordt gevierd tijdens de eerste vijftien dagen van de Chinese kalender. De eerste dag is de dag waarop de tweede nieuwe maan na de winterzonnewende plaatsvindt. De eerstvolgende is op 22 januari 2023 volgens de Gregoriaanse kalender. We gaan dan van het jaar van de Tijger over op het jaar van het Konijn. Naast de godenverering wordt het Nieuwjaar vooral gevierd met de welbekende drakendansen en leeuwendansen. Het vuurwerk wat we afsteken tijdens Nieuwjaar kent zijn oorsprong in China. Het wordt daar van oudsher gebruikt om boze geesten te verdrijven.