Natuurhistorisch & Volkenkundig

NVM Oudenbosch

hagedis kaderIedere maand besteed het Natuurhistorisch en Volkenkundig Museum speciale aandacht aan een bijzonder stuk in het archief. Voor het object van de maand gaan we deze keer 20 jaar terug in de tijd. In de zomer van 2003 vond in het Franse Chavigner (Montgivray) een brute moord plaats, het slachtoffer een hagedis.

Hagedissen komen al lang voor, er is veel fossiel materiaal teruggevonden van deze dieren en hun verwanten. De grote dierengroep omvat vele soorten. Het exemplaar op sterk water is de levendbarende hagedis, Zootoca vivipara. Het dier is een koudbloedig dier en een echte zonaanbidder. Het leeft namelijk in koelere streken, zo ook in ons eigen land. In de winter houden ze een winterslaap in een schuilplaats. Vanaf april en mei verlaten ze hun veilige hol, daarna vindt al vrij vlug de paartijd plaats.

De zomer is dus het ideale seizoen om deze hagedis tegen te komen. Hij scharrelt graag over de bodem en vindt daar genoeg schuilmogelijkheden. Echter om te zonnen klimt hij soms bijvoorbeeld op een boomstam.
De levendbarende hagedis komt in Europa en Aziƫ voor, het verspreidingsgebied is daarmee groot genoeg om algemeen voor te komen. Door verdroging en versnippering van leefgebieden is het in Nederland een ander verhaal, dat geldt zeker ook voor Brabant. In ons land heeft het dier een beschermde status.


De hagedis is een jager en leeft van kleine kruipers als insecten en wormen. Op zijn beurt staat de levendbarende hagedis ook weer op het menu van roofdieren. Roofvogels, kraaien, slangen, vossen, egels en zelfs muizen vormen een gevaar als de hagedis ze op zijn weg tegenkomt. Het noodlot van onze Franse hagedis werd door een ander dier bepaald. Het diertje werd gedood door een (huis)kat.