Natuurhistorisch & Volkenkundig

NVM Oudenbosch

wijnkan kaderOktober wordt ook wel de wijnmaand genoemd. Van oudsher is deze maand de periode dat wijn gemaakt wordt. In de volkenkundige collectie van het Natuurhistorisch en Volkenkundig Museum zijn er meerdere objecten die passen bij de eeuwenoude wijntraditie. Zo is er een wijnkan uit de Paulus abdij te Oosterhout.

Het is een aardewerken kan met een oor, in een warme bruine tint geglazuurd.

Aan het begin van de vorige eeuw heerste er in Frankrijk een politieke sfeer waarbij de invloed van de kerk werd beperkt. Hierop vertokken een aantal kloosterorden naar het buitenland. Een groepje van elf monniken kwam via Vlaanderen en Breda in Oosterhout terecht. Hier stichten ze een Benedictijns Klooster, de Sint Paulus Abdij van Wisques. Deze lag vlakbij de Onze Lieve Vrouw Abdij van de zusters Benedictinessen. Samen met het Sint-Catherinadal vormen de 2 abdijen de zogeheten Heilige Driehoek.

In het Katholiek Brabant kende de kloostergemeenschap een bloeiperiode, maar vanaf de jaren 70 begon in onze provincie ook de ontkerkelijking. Beetje bij beetje werden activiteiten afgestoten. Uiteindelijk vertrokken de laatste 17 monniken in 2006 uit de abdij om zich te vestigen in het kloosterverzorgingstehuis in Teteringen. Kunstvoorwerpen uit de Sint-Paulusabdij werden geschonken aan het museum Catherijneconvent in Utrecht.

Wijn werd al in de oudheid geproduceerd. Er zijn op potscherven uit Georgiƫ wijnresten gevonden die al 8000 jaar oud zijn. In religies is het niet vreemd dat er bovennatuurlijke krachten worden toegeschreven aan de drank. Bij de Griekse mythologie was Dionysos de god van de wijnbouw. Bacchus was de Romeinse god van de wijn. In het Christendom wordt wijn geassocieerd met het bloed van Jezus Christus. Bisschoppen dragen vaak een ring waarin amethist verwerkt is, een paarse variƫteit van kwarts. De kleur is gelijkend op die van rode wijn. Niet alleen Christenen leggen dit verband. Bacchus zou volgens een legende uit verdriet wijn over een steen hebben uitgegoten toen zijn liefde voor het meisje Amethyste onbeantwoord bleef, waardoor de steen dieppaars kleurde.

De oude wijnkan uit Oosterhout  is via broeder Liborius in de verzameling aardewerken voorwerpen van het NVMO terecht gekomen.


wijnkan kader